راهنمای جامع خرید و قیمت tape drive و ذخیره‌ساز Tape

در دنیای امروز که فضای ابری و استوریج‌ یا همان ذخیره ساز پیشرفته هستند، شاید برایتان سوال پیش بیاید که چرا هنوز سازمان‌ها از تیپ درایو استفاده می‌ کنند؟ واقعیت این است که نوارهای مغناطیسی (Tape) هنوز هم یکی از ایمن‌ترین، مقرون‌به‌صرفه‌ترین و پایدارترین راهکارهای بکاپ‌ گیری بلند مدت هستند. شرکت‌ های بزرگ مالی، مراکز داده، سازمان‌های دولتی و حتی استارتاپ‌ هایی که نیاز به آرشیو طولانی‌ مدت دارند، دستگاه tape drive را انتخاب می‌ کنند چون:

• هزینه نگهداری پایین‌تری نسبت به دیسک و SSD دارد.
• برای آرشیو بلندمدت (۱۰ تا ۳۰ سال) قابل اعتماد است.
• در برابر حملات سایبری مثل Ransomware مقاوم‌تر است چون به‌صورت آفلاین ذخیره می‌شود.

tape drive چیست؟

به زبان ساده، دستگاه tape drive ، دستگاهی است که داده‌ها را روی نوارهای مغناطیسی یا دیتا کارتریج ذخیره و بازیابی می‌کند. این نوارهای مغناطیسی شبیه کاست‌ های قدیمی هستند، اما با ظرفیت چندین ترابایت و تکنولوژی بسیار پیشرفته.

• سرعت بکاپ‌ گیری: چند صد مگابایت بر ثانیه
• ظرفیت: از ۱۲ ترابایت (LTO-8) تا بیش از ۴۵ ترابایت (LTO-9) در هر نوار
• کاربرد: بکاپ‌ گیری، آرشیو بلند مدت، ریکاوری در بحران

انواع tape drive

Tape Drive‌ها در مدل‌ها و کاربردهای مختلف عرضه می‌ شوند:

۱. اینترنال (Internal Tape Drive)

این مدل‌ها در داخل سرور یا ورک‌ استیشن نصب می‌شوند.

• مناسب برای دیتاسنترها و سازمان‌هایی که فضای رک دارند.
• مثال: HPE LTO-9 Internal Tape Drive

۲. اکسترنال (External Tape Drive)

مدل‌هایی که به‌ صورت یونیت مجزا با اتصال SAS یا USB کار می‌ کنند.

• مناسب برای کسب‌ و کارهای کوچک‌تر یا محیط‌ هایی که نصب داخلی ممکن نیست.
• مثال: HPE LTO-9 External Tape Drive

۳. Tape Library (کتابخانه نوار)

سیستم‌ های پیشرفته‌ای که شامل چندین tape drive و ربات جابه‌جا کننده نوار هستند.

• ظرفیت از چند صد ترابایت تا پتابایت
• مناسب برای سازمان‌های بزرگ و آرشیو ملی

برندها و مدل‌های محبوب tape drive

بازار جهانی Tape Drive طی سال‌ها دست‌خوش تغییرات زیادی شده، اما همچنان در انحصار چند شرکت بزرگ قرار دارد که تکنولوژی LTO (Linear Tape-Open) را توسعه داده و عرضه می‌کنند. این برندها با همکاری کنسرسیوم LTO (متشکل از HPE، IBM و Quantum) نسل‌های جدید نوار و درایو را به بازار معرفی می‌کنند. با مطالعه این مقاله اطلاعات قابل توجهی از فروش tape drive و خرید دستگاه tape به دست می آورید

HPE (Hewlett Packard Enterprise)

ویژگی‌ها:

• پرفروش‌ترین برند در بازار ایران
• پشتیبانی کامل از نسل‌های مختلف LTO
• موجودی زیاد در مدل‌های اینترنال و اکسترنال

مزایا:

• خدمات پس از فروش و قطعات یدکی در ایران راحت‌تر پیدا می‌شود
• سازگاری بالا با اکثر سرورها و نرم‌افزارهای بکاپ

مناسب برای: سازمان‌های کوچک، متوسط و بزرگ که نیاز به تجهیزات مطمئن و در دسترس دارند.

IBM

ویژگی‌ها:

• یکی از بنیان‌گذاران فناوری LTO
• معروف به استحکام، کیفیت ساخت بالا و طول عمر زیاد

مزایا:

• گزینه‌ای عالی برای مراکز داده بزرگ و سازمان‌هایی که نیاز به آرشیو بلندمدت و حرفه‌ای دارند
• تکنولوژی‌های اختصاصی در امنیت و رمزگذاری داده

محدودیت: در ایران کمتر از HPE یافت می‌شود و معمولاً گران‌تر است.

Quantum

ویژگی‌ها:

• تخصصی در زمینه ذخیره‌سازی داده و Tape Library
• ارائه‌دهنده سیستم‌های مقیاس‌پذیر از چند درایو کوچک تا کتابخانه‌های بزرگ با ظرفیت پتابایت

مزایا:

• انتخاب مناسب برای سازمان‌هایی که رشد داده زیادی دارند
• یکپارچه‌سازی آسان با نرم‌افزارهای بکاپ سازمانی

محدودیت: در بازار ایران کمیاب‌تر از HPE و IBM است.

---

جدول مقایسه برندهای اصلی Tape Drive

برند	ویژگی‌ها	مزایا	محدودیت‌ها	مناسب برای
HPE	پشتیبانی از همه نسل‌های LTO، موجودی زیاد در بازار ایران	سازگاری بالا با سرورها، قطعات و خدمات پس از فروش در دسترس	تنوع کمتر در محصولات پیشرفته نسبت به IBM و Quantum	سازمان‌های کوچک تا بزرگ
IBM	بنیان‌گذار فناوری LTO، کیفیت ساخت و امنیت بالا	مناسب برای مراکز داده بزرگ، رمزگذاری و امنیت قوی	قیمت بالاتر، کمیاب‌تر در ایران	سازمان‌های Enterprise
Quantum	تخصصی در Tape Library و ذخیره‌سازی مقیاس‌پذیر	ایده‌آل برای آرشیوهای حجیم، پشتیبانی عالی از نرم‌افزارهای بکاپ	عرضه محدود در ایران، بیشتر تمرکز روی کتابخانه‌ها	سازمان‌های در حال رشد

---

خرید tape drive

قبل از خرید tape drive باید به چند عامل کلیدی توجه کنید:

1. ظرفیت → چند ترابایت نیاز دارید؟ برای آرشیو بلند مدت بهتر است سراغ LTO-8 یا LTO-9 بروید.
2. سرعت انتقال → سرعت بکاپ برای حجم‌ های بزرگ حیاتی است.
3. سازگاری → مطمئن شوید سرور یا استوریج شما با مدل Tape سازگار است.
4. برند و گارانتی → HPE و IBM در ایران مطمئن‌تر هستند.
5. بودجه → Tape Drive سرمایه‌ گذاری بلند مدت است.

قیمت tape drive در ایران

قیمت tape drive به چند عامل بستگی دارد:

• مدل (LTO-7، LTO-8، LTO-9)
• اینترنال یا اکسترنال بودن
• برند (HP, IBM, Quantum)
• نو یا دست دوم بودن
• نوسانات نرخ ارز → چون تمامی دستگاه‌ها وارداتی هستند، تغییرات دلار و یورو می‌تواند به‌ طور مستقیم روی قیمت نهایی Tape Drive تأثیر بگذارد. به همین دلیل، قیمت‌ها ممکن است روزانه تغییر کنند.

به‌طور میانگین:

• HPE LTO-8 اینترنال: حدود ۲٬۰۰۰ تا ۳٬۰۰۰ دلار (یا ۱٬۸۰۰ تا ۲٬۷۰۰ یورو)
• HPE LTO-9 اکسترنال: دود ۴٬۵۰۰ تا ۶٬۵۰۰ دلار (یا ۴٬۰۰۰ تا ۶٬۰۰۰ یورو)

📌 توجه داشته باشید که این قیمت‌ها تقریبی هستند و با تغییر نرخ ارز ممکن است دستخوش تغییر شوند. برای دریافت قیمت به‌روز Tape Drive بهتر است مستقیماً با کارشناسان فروش در تماس باشید.

لوازم جانبی: نوار Tape

خود دستگاه tape drive بدون نوار بی‌استفاده است. هر نوار بسته به نسل آن (LTO-7، LTO-8، LTO-9) ظرفیت متفاوتی دارد و در واقع دیتاها بر روی نوار یا همان دیتا کارتریج نوشته می شود.

• نسل LTO-7: حدود ۶ ترابایت ظرفیت دارد.
• نسل LTO-8: حدود ۱۲ ترابایت ظرفیت دارد.
• نسل LTO-9: حدود ۱۸ ترابایت (۴۵ ترابایت فشرده) ظرفیت دارد.

آموزش نصب و راه‌ اندازی tape drive

نصب یک Tape Drive نسبتاً ساده به‌نظر می‌رسد، اما چون این دستگاه در فرآیند بکاپ‌گیری و آرشیو سازمانی نقش حیاتی دارد، باید با دقت و اصولی انجام شود. مراحل اصلی نصب به این صورت است:

۱. اتصال دستگاه (SAS یا USB)

در اولین قدم، باید Tape Drive را به سرور یا سیستم مورد نظر متصل کنید.

• اگر از مدل اینترنال (Internal) استفاده می‌کنید، دستگاه داخل رک یا کیس سرور نصب شده و معمولاً از طریق پورت SAS به مادربورد یا کارت HBA متصل می‌شود.
• در مدل‌های اکسترنال (External) معمولاً از کابل‌های SAS یا USB 3.0 برای اتصال استفاده می‌شود.
  نکته مهم این است که کابل‌ها باید استاندارد و مطمئن باشند تا در حین انتقال داده، هیچ‌گونه خطا یا قطعی ایجاد نشود.

۲. نصب درایور و نرم‌ افزار مدیریت بکاپ

پس از اتصال سخت‌افزاری، نوبت به نصب نرم‌افزاری می‌رسد. اغلب برندها مانند HP یا IBM به همراه Tape Drive، درایور اختصاصی و نرم‌افزار مدیریت بکاپ ارائه می‌کنند.
این نرم‌افزارها معمولاً امکانات زیر را در اختیار شما قرار می‌دهند:

• شناسایی دستگاه و نوار Tape
• زمان‌بندی بکاپ‌های منظم
• رمزگذاری و فشرده‌سازی داده‌ها
• مانیتورینگ سلامت نوار و درایو

اگر از نرم‌افزارهای حرفه‌ای بکاپ مثل Veeam، Symantec NetBackup یا Arcserve استفاده می‌کنید، Tape Drive را می‌توان در همان محیط اضافه و مدیریت کرد.

۳. تست بکاپ و ریکاوری

یکی از اشتباهات رایج این است که مدیران IT بعد از نصب Tape Drive فقط روی بکاپ‌گیری تمرکز می‌کنند و فراموش می‌کنند ریکاوری را هم تست کنند.

• ابتدا یک بکاپ آزمایشی کوچک از داده‌های غیرحیاتی بگیرید.
• سپس فرایند بازگردانی (Restore) همان داده‌ها را تست کنید.
  این کار باعث می‌شود مطمئن شوید دستگاه، نرم‌افزار و نوار Tape همگی بدون مشکل کار می‌کنند و در شرایط اضطراری قابل اعتماد هستند.

۴. تنظیم دوره‌های بکاپ خودکار

بعد از تست موفق، باید سیاست بکاپ‌گیری را به‌طور دقیق تنظیم کنید. این مرحله برای هر سازمان متفاوت است، اما به‌طور کلی شامل موارد زیر می‌شود:

• تعیین دوره زمانی بکاپ (روزانه، هفتگی، ماهانه)
• مشخص کردن نوع بکاپ (Full, Incremental, Differential)
• نگهداری نسخه‌های مختلف برای آرشیو بلند مدت
• چرخش و تعویض نوارها (Tape Rotation) برای کاهش استهلاک

یک برنامه‌ریزی درست می‌تواند تضمین کند که همیشه یک نسخه سالم و به‌روز از اطلاعات حیاتی در دسترس باشد.

جمع‌ بندی

tape drive همچنان یکی از بهترین گزینه‌ها برای بکاپ‌گیری و آرشیو طولانی‌مدت است.
اگر به‌دنبال امنیت، صرفه‌جویی در هزینه و ذخیره‌سازی قابل اعتماد هستید، Tape Drive انتخاب مطمئنی خواهد بود.